Warmia

W przeciwieństwie do okresów poprzednich okres rzymski (od początku n.e. do około 400 n.e.) cechuje się niesłychanym ubóstwem znalezisk z powiatu Biskupieckiego. Jest to tym dziwniejsze, że na pozostałym obszarze Warmii i Mazur istnieje najwięcej stanowisk właśnie z tego okresu. Nastąpił wówczas gwałtowny wzrost liczby ludności, a przemiany społeczne rozpoczęte w poprzednim .

Na podstawie bulli papieża Inocentego IV z 29 lipca 1243 podbite przez zakon krzyżacki ziemie Prusów podzielone zostały na cztery diecezje: chełmińską, pomezańską, sambijską i warmińską. Największa z nich była diecezja warmińska obejmująca całą środkową część Prus.

Na północnym brzegu rzeczki Dymer, na wzniesieniu naprzeciw kościoła katolickiego, stał zamek biskupi. Zarządzał nim burgrabia, który równocześnie sprawował urząd sędziego nad mieszkańcami okolicznych wsi pruskich, ściągał czynsz od sołtysów i przyjmował daniny w naturze.

W większości miast warmińskich wkrótce po ich powstaniu rozwinął się handel i rzemiosło, natomiast w Biskupcu, położonym na krańcu biskupstwa, oddalonym od głównych szlaków komunikacyjnych, podstawę utrzymania mieszczan stanowiło rolnictwo.

Wiek XIX przyniósł wielkie zmiany w strukturze społeczno-gospodarczej miasta. Były one spowodowane nie tylko ordynacją miejską z 1808 roku, zniesieniem przymusu cechowego z 1811 roku i separacjami lat dwudziestych i czterdziestych XIX wieku - o czym była już wyżej mowa - ale również rozwojem szlaków komunikacyjnych, najpierw dróg bitych, a następnie kolei żelaznych.

Jak już wspomniano, obowiązujący w państwie krzyżackim zakaz nadawania praw miejskich ludności nie niemieckiej nie był przestrzegany i z pewnością już od chwili powstania miasta część mieszkańców Biskupca stanowili Prusowie, niemniej przeważali tu Niemcy. Był on więc jakby wyspą niemczyzny wśród żywiołu pruskiego i - początkowo jeszcze nielicznego - polskiego.

Gmina Biskupiec leży na pograniczu pojezierzy olsztyńskiego i mrągowskiego w południowej części historycznej Warmii, na ważnym szlaku turystycznym określanym często mianem szlaku Grzbietu Mrągowskiego. Krajobraz okolic Biskupca, podobnie jak i całej pojeziernej części regionu został ukształtowany głównie w wyniku działalności akumulacyjnej i erozyjnej ostatniego zlodowacenia.